MEDIA O NAUKOWCACH


Wybraniec bogów

Dokument przypomina postać wybitnego polskiego matematyka, Józefa Marcinkiewicza - zamordowanego w czasie zbrodni katyńskiej. O jego losach opowiedzą wybitni badacze m.in. historycy, matematycy, nauczyciele. Życie bohatera ilustrują fragmenty fabularyzowane, które pomagają nam wyobrazić sobie ile każda z ofiar katyńskich mogła nam jeszcze pozostawić, w różnych wymiarach.
Produkcja: Instytut Pamięci Narodowej.


Cały film będzie dostępny w trakcie trwania Konferencji 9-11 grudnia 2021



Jak istnieje Świat. O Romanie Ingardenie

Fabularyzowany film dokumentalny o życiu i pracy Romana Ingardena – wybitnego polskiego filozofa światowej sławy, ucznia E. Husserla, autora dzieła ontologicznego Spór o istnienie świata, które stawiane jest obok Metafizyki Arystotelesa.

Dokument to zapis idei Ingardena przedstawiony za pomocą wielu technik, m.in. inscenizacji, animacji komputerowych, cytatów z pamiętników i prac profesora, wypowiedzi jego uczniów, filozofów i historyków idei polskich i zagranicznych. W filmie przedstawione są niektóre najistotniejsze idee i tezy filozofa.
Produkcja: Telewizja Polska - dostępny na kanale VOD




Maria Skłodowska-Curie

Wierna faktom opowieść o niesamowitym życiu naukowca, odkrywczyni dwóch pierwiastków – polonu i radu. Jako pierwsza kobieta w Europie uzyskała tytuł doktora. W 1906 roku przyznano jej profesurę i równocześnie objęła własną katedrę na paryskiej Sorbonie, co we Francji było wydarzeniem bez precedensu. Była też pierwszą uczoną, która zdobyła nagrodę Nobla oraz została tą nagrodą wyróżniona w dwóch różnych dziedzinach naukowych.
Produkcja: Belgia / Francja / Niemcy / Polska



Geniusze i marzyciele: Ludwik Hirszfeld

Film dokumentalny o Ludwiku Hirszfeldzie, polskim lekarzu, bakteriologu, twórcy polskiej szkoły immunologicznej, który wprowadził oznaczenia grup krwi, czynnika Rh, odkrył przyczyny konfliktu serologicznego oraz opracował zasady transfuzji krwi. Jego odkrycia z zakresu bakteriologii i immunologii przyczyniły się i wciąż się przyczyniają do ratowania milionów ludzkich istnień na całym świecie. W czasie I Wojny Światowej zwalczył epidemię duru plamistego w Serbii, za co otrzymał honorowe obywatelstwo od króla tego kraju. Wyjaśnił przyczyny konfliktu serologicznego między matką a płodem, za co został nominowany do Nagrody Nobla. W czasie II wojny leczył chorych na tyfus w warszawskim getcie.
Produkcja: Telewizja Polska - dostępny na kanale VOD




Geniusze i marzyciele: Stefan Banach

Film dokumentalny o wybitnym polskim matematyku Stefanie Banachu, który jest powszechnie uważany za jednego z najważniejszych i najbardziej wpływowych matematyków XX wieku na świecie. Był twórcą nowoczesnej analizy funkcjonalnej, a jego odkrycia miały i wciąż mają ogromny wpływ na badania naukowe i zastosowanie w przemyśle, medycynie i cyfryzacji współczesnego świata.
Produkcja: Telewizja Polska - dostępny na kanale VOD




Geniusze i marzyciele: Józef Hofmann

Film dokumentalny o Józefie Hofmanie - genialnym pianiście, kompozytorze i wynalazcy. Zawdzięczamy mu m.in.: resory samochodowe, zegary elektroniczne, motorówki i spinacze biurowe. Niezrównany interpretator Chopina, pedagog, kompozytor, zapalony automobilista i sportsmen. W wieku 11 lat dał swój pierwszy koncert w nowojorskiej sali koncertowej Carnegie Hall, a S. Rachmaninow uważał go za najwybitniejszego pianistę świata. Niezwykły talent muzyczny poszedł w parze z talentem technicznym. Hofmann opatentował ponad 70 wynalazków związanych przede wszystkim z konstrukcją fortepianu oraz samochodu.
Produkcja: Telewizja Polska - dostępny na kanale VOD




W powiększeniu - Władysław Tatarkiewicz

Film poświęcony Władysław Tatarkiewiczowi - wielkiemu uczonemu, filozofowi i historykowi filozofii. Ten estetyk i etyk, historyk sztuki, członek Polskiej Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Nauk, był jedną z najwybitniejszych postaci humanizmu XX wieku.
Produkcja: Telewizja Polska - dostępny na kanale VOD




Ignacy Mościcki – Giganci Nauki PL

Dokument o Prezydencie Ignacym Mościckim, chemiku technologu, elektrotechniku, czołowym wynalazcy Europy przełomu XIX i XX w., m.in. przemysłowej metody produkcji kwasu azotowego i kondensatorów elektrycznych wysokiego napięcia. Wykształcony w Polytechnische Schule w Rydze, od 1897 działający w Szwajcarii, od 1913 profesor Szkoły Politechnicznej we Lwowie, od 1926 prezydent RP, przyczynił się do modernizacji i rozbudowy przemysłu chemicznego (Mościce k. Tarnowa). Posiadacz ok. 40 oryginalnych patentów, doktoratów honorowych przyznanych przez 17 wyższych uczelni, w tym paryska Sorbona i uniwersytety w Dorpacie (Estonia) i Fryburgu (Szwajcaria).
Produkcja: Instytut Pamięci Narodowej



Tadeusz Sendzimir – Giganci Nauki PL

Dokument o Tadeuszu Sendzimirze, mechaniku, metalurgu, wszechstronnym wynalazcy (ok. 120 patentów, z czego 73 w USA), przemysłowiec od 1939 działającym w USA. Zrewolucjonizował stalownictwo światowe w zakresie walcowania blachy (ok. 400 walcarek różnych typów jego pomysłu w 35 krajach) i jej cynkowania. Wspierał finansowo Polonię w USA, zwłaszcza Fundację Kościuszkowską. Uzyskał najważniejsze międzynarodowe nagrody i medale profesjonalne (m.in. Bablika, Bessemera i Brinella).
Produkcja: Instytut Pamięci Narodowej



Rudolf Weigl – Giganci Nauki PL

Dokument o Rudolfie Weiglu, zoologu i bakteriologu, od 1920 profesorze Uniwersytetu Lwowskiego, wynalazcy pierwszej skutecznej szczepionki przeciw durowi plamistemu (tyfusowi). Austriak z pochodzenia, Polak patriota z wyboru. Podczas wojny ocalił wielu przedstawicieli polskiej inteligencji, w tym Żydów, za co pośmiertnie uhonorowany został medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. Od 1922 zgłaszany do Nagrody Nobla. W 1936 do niej nominowany, w 1946 kandydatura wycofana przez władze pojałtańskiej Polski.
Produkcja: Instytut Pamięci Narodowej



Stanisław Rogalski – Giganci Nauki PL

Dokument o Stanisławie Rogalskim, konstruktorze lotniczym, który w 1927 wraz ze Stanisławem Wigurą i Jerzym Drzewieckim stworzył zespół projektujący samoloty sportowe RWD produkowane seryjnie, bijące rekordy i użytkowane w 18 krajach. Największym osiągnięciem był przelot RWD-5 bis nad Atlantykiem z Afryki do Brazylii (1933) na dystansie 3582 km, za który Stanisław Skarżyński został w 1936 odznaczony przez FAI medalem Blériota, jako jedyny dotychczas Polak. Od 1941 budował samoloty i wykładał w Turcji, a od 1948 w USA.
Produkcja: Instytut Pamięci Narodowej



Stanisław Ulam – Giganci Nauki PL

Dokument o Stanisławie Ulamie, wybitnym przedstawicielu lwowskiej szkoły matematycznej, którego praca doktorska O teorii miary w ogólnej teorii mnogości (1933), wzbudziła światowe zainteresowanie i zaproszenie go do pracy w USA. Od 1944 uczestniczył w pracach nad bombą atomową w Los Alamos, wniósł kluczowy wkład w zbudowanie bomby wodorowej (1952). Na podstawie jego książki Adventures of a Mathematician zrealizowany pełnometrażowy film biograficzny Geniusze.
Produkcja: Instytut Pamięci Narodowej



Marian Rejewski – Giganci Nauki PL

Dokument o Marianie Rejewskim, matematyku i kryptologu, kierującym zespołem w którym wraz z Jerzym Różyckim i Henrykiem Zygalskim – stosując metody matematyczne - złamali na początku 1933 kod niemieckich elektromechanicznych maszyn szyfrujących Enigma. W lipcu 1939 przekazali swą wiedzę i repliki owych maszyn sojusznikom zachodnim, co ukierunkowało właściwie prace prowadzone podczas II wojny światowej w brytyjskim ośrodku w Bletchley Park, umożliwiające „zaglądanie w karty” niemieckim sztabom.
Produkcja: Instytut Pamięci Narodowej



Jan Czochralski – Giganci Nauki PL

Dokument o Janie Czochralskim, metalurgu, chemikofizyku wykształconym i robiącym karierę w Niemczech, twórcy metody otrzymywania monokryształów, współwynalazcy bezcynowego stopu łożyskowego, współzałożycielu Deutsche Gesellschaft für Materialkunde (1919, od 1925 prezes). Na zaproszenie prezydenta I. Mościckiego wrócił w 1928 do Polski, gdzie prowadził m.in. prace dla wojska. Podczas okupacji niemieckiej współpracował z AK. Po wojnie oskarżany o kolaborację, zniesławiany m.in. przez władze Politechniki Warszawskiej, której Senat ostatecznie dopiero w 2011 podjął uchwałę przywracającą mu w pełni dobre imię.
Produkcja: Instytut Pamięci Narodowej



Jerzy Dąbrowski – Giganci Nauki PL

Dokument o Jerzym Dąbrowskim, konstruktorze lotniczym, twórcy nowoczesnego bombowca PZL.37 Łoś, jednego z pierwszych o laminarnym profilu skrzydeł, z wahliwym podwoziem o bliźniaczych kołach i prędkości 460 km/h – nieosiągalnej dla większości ówczesnych myśliwców. Po wojnie pracował w przemyśle lotniczym w Anglii, a od 1955 w USA.
Produkcja: Instytut Pamięci Narodowej



Stefan Bryła – Giganci Nauki PL

Dokument o Stefanie Bryle, inżynierze budowlanym, pionierze stosowania spawania w budownictwie w skali światowej, twórcy pierwszego w dziejach mostu spawanego (1929) na Słudwi k. Łowicza i wielu budynków szkieletowych, m.in. gmachów Tow. Prudential w Warszawie i Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie. Pełnił ważne funkcje w Polskim Państwie Podziemnym pod okupacją niemiecką, uczestnicząc w wywiadzie gospodarczym i konspiracyjnym kształceniu politechnicznym. Rozstrzelany przez niemieckie władze okupacyjne.
Produkcja: Instytut Pamięci Narodowej



Tadeusz Wenda – Giganci Nauki PL

Dokument o Tadeuszu Wendzie, inżynierze hydrotechniku, twórcy portu morskiego w Gdyni, którego miejsce wybrał w 1920, a następnie zaprojektował i kierował budową do 1937. Ten nowoczesny - trzeci co do wielkości w Europie w 1938 port - obsługiwał połowę polskiego handlu zagranicznego. Przy nim wyrosło miasto mające 120 tys. mieszkańców, co dawało mu miejsce w pierwszej dziesiątce przedwojennych aglomeracji Polskich.
Produkcja: Instytut Pamięci Narodowej.



Aleksander Wasiutyński – Giganci Nauki PL

Dokument o Aleksandrze Wasiutyńskim, specjaliście w dziedzinie kolejnictwa i budowniczym kolei. W 1897 zorganizował na Drodze Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej pionierskie badania rzeczywistej pracy toru kolejowego w trakcie eksploatacji, za co uzyskał m.in. złoty medal na paryskiej wystawie powszechnej (1900). Profesor Warszawskiego Instytutu Politechnicznego im. cara Mikołaja II (1901-1916) i Politechniki Warszawskiej (1919-1935), pomysłodawca i twórca kolejowej linii Średnicowej w Warszawie (1933). Reprezentował Rosję, a następnie Polskę na międzynarodowych kongresach kolejowych (1895-1933).
Produkcja: Instytut Pamięci Narodowej



Jerzy Rudlicki – Giganci Nauki PL

Dokument o Jerzym Rudlickim, inżynierze lotniczym, wynalazcy m.in. usterzenia motylkowego (1931), które znalazło zastosowanie w USA i we Francji. Podczas II wojny światowej, pracując w Wielkiej Brytanii, skonstruował elektromagnetyczny wyrzutnik bombowy, produkowany seryjnie, zastosowany w amerykańskich bombowcach Boeing B-17 Flying Fortress.
Produkcja: Instytut Pamięci Narodowej



Marian Smoluchowski - Geniusz z Galicji

Już wkrótce premiera filmu o życiu, nauce, twórczości i pasji Mariana Smoluchowskiego, genialnego polskiego fizyka.
Film wyprodukowany w ramach Obchodów Roku Mariana Smoluchowskiego przez Naukowe Centrum Technologii Rejestracji i Przetwarzania Obrazu i Dźwięku „IMAVI”, działające na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego.



Profesor Roman Stanisław Ingarden - autoportret

Film - portret profesora Romana Ingardena, wybitnego polskiego fizyka, autora lub współautora ponad 130 prac i 15 książek z dziedziny optyki, teorii informacji oraz termodynamiki. Wykładowca Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. W wolnych chwilach studiował język japoński i tłumaczył japońskie rozprawy naukowe.
Produkcja: Akademicka Telewizja Naukowa



Geniusze. Adventures of a Mathematician 2020

Geniusze to biograficzny film o życiu wybitnego polskiego matematyka żydowskiego pochodzenia, Stanisława Ulama z Philippem Tłokińskim w roli głównej (Kurier). Scenariusz filmu został oparty na autobiografii głównego bohatera pt. Przygody matematyka. Międzynarodowa koprodukcja jest poruszającą opowieścią o młodym polskim naukowcu, który radząc sobie z traumatycznym doświadczeniem wojny, stał się jednym z pionierów ery nuklearnej. Badania Stanisława Ulama umożliwiły skonstruowanie bomby wodorowej, a także pozwoliły przyspieszyć budowę pierwszego komputera. To właśnie on wraz z Johnnym von Neumannem zapoczątkował cyfrową rewolucję, w której obecnie żyjemy. Geniusze wykraczają poza ramy filmowej biografii utalentowanego naukowca i stają się ponadczasową opowieścią o dwuznacznej naturze postępu.
Produkcja: Niemcy / Polska / Wielka Brytania. Koprodukcja: Telewizja Polska S.A.








Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023

Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów